Ngày cập nhật 2024-04-23 16:34:11

Burnout là gì? Cách phòng chống hội chứng kiệt sức nghề nghiệp

Burnout là gì? Hội chứng burnout chỉ trạng thái kiệt sức, mất động lực làm việc, thường xảy ra ở môi trường công sở. Đây cũng được xem là một dạng stress, nhưng có những dấu hiệu tiêu cực và hậu quả nghiêm trọng hơn nhiều. Vậy làm thế nào để biết bản thân đang trong tình trạng burnout? Giải pháp khắc phục ra sao? Cùng Tanca tìm hiểu chi tiết hơn qua bài viết sau.

Burnout là gì?

Burnout la gi

Nói một cách đơn giản, burnout là trạng thái kiệt quệ về thể chất và tinh thần. Burn out được WHO (Tổ chức y tế thế giới) định nghĩa là hội chứng do căng thẳng kéo dài không được kiểm soát tốt tại nơi làm việc. 

Burn out xảy ra khi một người cảm thấy cơ thể bị cạn kiệt năng lượng, bị áp lực, quá tải và không đáp ứng được kỳ vọng của cấp trên. Tình trạng này kéo dài khiến mất hứng thú trong công việc và không có động lực để tiếp tục. Thậm chí ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống hàng ngày.

Thuật ngữ này chỉ được sử dụng trong môi trường làm việc, trạng thái “cháy sạch” được phát triển và nghiên cứu bởi nhà tâm lý học Herbert Freudenberg (Mỹ) vào năm 1970.

Xem thêm: Dấu hiệu quá tải trong công việc

Dấu hiệu nhận biết hội chứng burnout

hoi chung Burnout

Burnout tại nơi làm việc là một hội chứng khi bạn bị kiệt sức trong công việc, khác với căng thẳng. Stress là khi bạn cảm thấy bản thân đang chịu quá nhiều áp lực. Người bị stress sẽ có suy nghĩ rằng họ có thể kiểm soát được mọi thứ, từ đó dần cảm thấy dễ chịu hơn.

Những người bị burnout thường cảm thấy trống rỗng, cạn kiệt tinh thần và mất hứng thú với một mục tiêu. Đặc biệt, họ không thấy bất kỳ hy vọng nào về một sự thay đổi tích cực hơn.

Vậy dấu hiệu của hội chứng Burnout là gì? Chúng được thể hiện ở các khía cạnh và dấu hiệu đặc trưng sau:

Về thể chất

  • Thường xuyên đau cơ, nhức đầu
  • Cảm thấy không có năng lượng, mệt mỏi, kiệt sức trong thời gian làm việc
  • Thay đổi thói quen ăn uống (ăn quá nhiều hoặc chán ăn)
  • Giảm chất lượng giấc ngủ
  • Hay ốm vặt vì sức đề kháng yếu

Về cảm xúc

  • Luôn cảm thấy thất bại, nghi ngờ khả năng của bản thân
  • Cảm giác cô đơn
  • Cảm giác như không ai hiểu mình, hoặc mọi người đều chống lại mình
  • Mất động lực làm việc

Về hành vi

  • Thường trì hoãn hoặc mất nhiều thời gian hơn bình thường để hoàn thành công việc
  • Hãy trút giận lên người khác
  • Ngại giao tiếp
  • Đối phó với áp lực bằng đồ ăn nhanh hay chất kích thích
  • Có thể nói rằng những cảm xúc và hành vi liên quan đến sự kiệt sức là rất tiêu cực. Bạn vừa bị ảnh hưởng trong cuộc sống cá nhân, vừa có thể bị đánh giá về thái độ làm việc.

Xem thêm: Overthinking là gì? Cách giải quyết

Nguyên nhân xảy ra tình trạng burnout

tinh trang ket suc trong cong viec

Sự kiệt quệ chủ yếu bắt nguồn từ công việc của bạn. Bất cứ ai cũng đều có nguy cơ rơi vào tình trạng burnout. Từ một nhân viên văn phòng chăm chỉ trở thành một bà nội trợ ở nhà chăm sóc cha mẹ và con cái.

Nhưng kiệt sức không chỉ là do công việc căng thẳng hay quá nhiều trách nhiệm. Các yếu tố khác góp phần gây ra tình trạng kiệt sức, bao gồm lối sống và đặc điểm tính cách của bạn.

Trên thực tế, những gì bạn làm và cách bạn nhìn nhận thế giới có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc gây ra căng thẳng quá mức. Chẳng hạn như:

Burnout vì công việc

  • Không kiểm soát được khối lượng công việc
  • Thiếu sự công nhận hoặc phần thưởng cho công việc tốt
  • Kỳ vọng công việc không rõ ràng hoặc quá khắt khe
  • Công việc đơn điệu hoặc không có tính thách thức
  • Làm việc trong môi trường chịu quá nhiều áp lực

Burnout vì lối sống

  • Không đủ thời gian để gặp gỡ bạn bè hay thư giãn
  • Không có các mối quan hệ thân tình, gần gũi
  • Chịu trách nhiệm quá nhiều, không đủ sự giúp đỡ từ người khác
  • Chứng mất ngủ

Burnout do đặc điểm tính cách

  • Có khuynh hướng cầu toàn
  • Một cái nhìn bi quan về bản thân và thế giới
  • Luôn muốn kiểm soát mọi thứ, ngại ủy thác cho người khác
  • Đặt mục tiêu cao

Xem thêm: Phê bình mang tính xây dựng

Phân biệt stress và burnout trong công việc

phan biet stress va burnout

Căng thẳng kéo dài gây ra tình trạng kiệt sức, nhưng nó khác với tình trạng stress. Căng thẳng có liên quan đến nhiều loại áp lực bao gồm cả thể chất và tinh thần. Nhưng việc nghĩ rằng mình vẫn kiểm soát được mọi thứ khiến những người bị stress cảm thấy dễ chịu hơn.

Vì vậy, sự khác biệt giữa stress và burnout là người mắc hội chứng này luôn cảm thấy kiệt sức, trống rỗng, không muốn quan tâm và không có động lực để cố gắng hết sức trong công việc.

Những trường hợp bị burnout sẽ có cảm giác như đang ngập đầu trong trách nhiệm và muốn trút bỏ hết trách nhiệm đó. Nếu như những người bị stress có thể ý thức những gì đang xảy ra với mình để thay đổi, thì những người bị Burn out lại không thể nhận thức được bản thân đang mắc hội chứng này.

Xem thêm: Những thói hư tật xấu nơi công sở và cách loại bỏ

Chúng ta cần làm gì khi bị Burn out?

cach giai quyet khi bi kiet suc trong cong viec

Thay đổi sự nhìn nhận về công việc

Một công việc khiến bạn phải vội vàng, hoặc cảm thấy đơn điệu, không có sự hài lòng sẽ khiến bạn kiệt sức. Tốt nhất bạn nên từ bỏ công việc đó và tìm một công việc mà bạn yêu thích để thay thế.

Một lần nữa, bạn nên ưu tiên chọn một công việc mà bạn yêu thích. Nếu không, bạn cần tìm hiểu càng nhiều càng tốt về sở thích công việc hiện tại của mình.

Dĩ nhiên, trong một số trường hợp thì nghỉ việc cũng không hẳn là giải pháp hiệu quả, Bởi chúng ta vẫn phải lo cơm áo gạo tiền, số hóa đơn phải thanh toán hằng tháng….Vì vậy, bạn có thể thử cách khác.

Thật sự tận hưởng công việc

Dù bạn đang làm bất kỳ công việc nào cũng cần tìm ra giá trị của nó, nguồn cảm hứng để bạn có thể duy trì nó. Nếu không thể thay đổi công việc, bạn hãy thử cách tập trung vào một khía cạnh nào đó của công việc hiện tại mà bạn quan tâm. Điều này sẽ sớm giúp bạn lấy lại năng lượng và động lực để đi làm mỗi ngày.

Cân bằng công việc và cuộc sống

Nếu bạn chán ghét công việc, hãy thử tìm kiếm điều ý nghĩa ở khía cạnh khác của cuộc sống. Chẳng hạn như về thăm gia đình, gặp gỡ bạn bè, dành thời gian cho sở thích cá nhân hoặc các công việc tình nguyện. Bất cứ thứ gì mang đến niềm vui cho bạn.

Kết bạn tại nơi làm việc

Có nhiều mối quan hệ tại nơi làm việc có thể giảm bớt sự đơn điệu và chống lại tác động của tình trạng kiệt sức. Có người để trò chuyện, tán gẫu cũng là cách hiệu quả để giảm căng thẳng.

Điều này sẽ cải thiện hiệu suất công việc của bạn, hoặc chỉ đơn giản giúp bạn vượt mỗi qua ngày một cách bớt nhàm chán hơn.

Dành thời gian để nghỉ ngơi

Nếu kiệt sức dường như không thể tránh khỏi, hãy cố gắng dành thời gian nghỉ ngơi một cách đúng nghĩa, Đi du lịch, nghĩ dưỡng, xin phép nghỉ phép tạm thời….và sử dụng thời gian đó để tận hưởng bản thân và nạp năng lượng.

Hoặc tham gia các khóa học Yoga, tập thiền và hít thở sâu mỗi ngày để kích hoạt phản ứng thư giãn của cơ thể cũng là cách hiệu quả để thoát khỏi tình trạng burnout.

Sắp xếp thứ tự ưu tiên

Dành thời gian để suy nghĩ về hy vọng, mục tiêu và ước mơ của bản thân và sắp xếp nó theo thứ tự ưu tiên. Đôi lúc bạn không thể ôm đồm quá nhiều cùng lúc, hãy chậm lại và xác định điều gì thực sự quan trọng với bạn?

Đặt ra giới hạn riêng

Hãy tập từ chối với những yêu cầu làm mất thời gian của bạn. Chỉ có cách này với giúp bạn thoát khỏi những yêu cầu vô lý từ đồng nghiệp và cấp trên. Điều đó không nghĩa là không công hiến, không hết mình với công việc, mà là chỉ nên làm những gì bạn biết và giỏi.

Hạn chế sử dụng internet

Nếu bạn đang dần bị vắt kiệt sức lực, tinh thần thì tốt nhất nên dành một khoảng thời gian nào đó mỗi ngày để ngắt hoàn toàn với thế giới bên ngoài. Đặt máy tính xách tay của bạn xuống, tắt điện thoại và ngừng kiểm tra email.

Luôn nuôi dưỡng sự sáng tạo trong bạn

Sáng tạo là một liều thuốc giải độc mạnh mẽ cho sự kiệt sức. Hãy thử bắt đầu một ý tưởng gì đó mới mẻ, thú vị hoặc một sở thích yêu thích nhưng chưa có thời gian thực hiện hay bất cứ thứ gì không liên quan đến công việc.

Tập thể dục thường xuyên

Tập thể dục là một liều thuốc tốt để giảm căng thẳng và kiệt sức. Nên tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày. Đây một cách cực kỳ hiệu quả để cải thiện tâm trạng của bạn. Đồng thời giúp tăng cường năng lượng, tăng khả năng tập trung và thư giãn cả tinh thần lẫn thể chất.

Tạo thói quen ăn uống lành mạnh

Những gì bạn ăn hằng ngày cũng có tác động rất lớn đến tâm trạng và năng lượng của bạn. Giảm nhập khẩu lượng lớn các chất có ảnh hưởng xấu đến tâm trạng của bạn. Ví dụ như caffeine, chất béo chuyển hóa và các loại thực phẩm có thành phần chất bảo quản hóa học.

Ăn nhiều axit béo Omega-3. Tránh hút thuốc, khi bạn hút thuốc bạn cảm thấy bình tĩnh, nhưng trong thuốc lá có nicotin. Đây là một chất kích thích mạnh làm bạn trở nên lo âu nhiều hơn.

Xem thêm: Xây dựng quan hệ đồng nghiệp tốt đẹp

Cách phòng tránh hội chứng “cháy sạch”

Sắp xếp công việc và hài hòa mọi mặt cuộc sống chính là chìa khóa để tránh để bản thân rơi vào tình trạng “cháy sạch”. Nếu bạn bạn may mắn khi từ lúc bắt đầu làm việc cho đến bây giờ, bạn chưa bao giờ bị kiệt sức vì khối lượng công việc của mình.

Hãy cố gắng duy trì nó bằng cách làm theo các lưu ý sau:

  • Tránh làm việc quá nhiều. Hãy sắp xếp thứ tự ưu tiên cho những việc quan trọng và khẩn cấp. Tập nói “không” khi cần thiết là những điều đầu tiên bạn cần làm để tránh burn out trong công việc.
  • Từ bỏ chủ nghĩa hoàn hảo bởi không có gì là "hoàn hảo" trong cuộc sống và công việc cũng vậy. Vì vậy, đừng quá khó khăn với chính mình.
  • Thiếu tự chủ, bạn luôn thấy cuộc sống của mình đang bị người khác kiểm soát. Hãy bình tĩnh và tự hỏi bản thân “làm thế nào tôi có thể thay đổi điều này” và đưa ra ý kiến của riêng bạn về cách xử lý tình huống.

Tình trạng burnout là gì và hậu quả nó để lại ra sao, chắc chắn những chia sẻ của Tanca đã làm sáng tỏ điều này. Burnout âm thầm phá hủy sức khỏe, tinh thần và cuộc sống của chính bạn. Hy vọng bài viết của chúng tôi sẽ giúp bạn nhận biết những dấu hiệu burnout, khắc phục nó và có lối sống lành mạnh và vui vẻ hơn.

Lê Thị Thuỳ Vi
Bài viết mới
Có thể bạn quan tâm